Common Ground is uitdaging én kans voor gemeenten
Gemeenten zijn altijd op zoek naar mogelijkheden om burgers zo goed mogelijk te bedienen en dankzij Common Ground krijgen ze hiervoor beduidend meer mogelijkheden. Diverse gemeenten zetten inmiddels stappen om de informatievoorziening aan de burger en interne automatisering eenvoudiger, flexibeler en slimmer in te richten.
Dat is eervol werk, maar levert ook de nodige uitdagingen op. In dit artikel neem ik je mee hoe Common Ground werkt, waar overheden op moeten letten en hoe gemeenten ermee aan de slag kunnen.
Common Ground is data loskoppelen van werkprocessen en applicaties
Common Ground moet ervoor zorgen dat de informatievoorziening aan de burger verbetert, maar tegelijkertijd gemeenten meer mogelijkheden biedt. Binnen dit initiatief kunnen gemeenten deze slag maken door de informatievoorziening te herinrichten.
Praktisch houdt dit in dat gemeenten data loskoppelen van werkprocessen en applicaties. Wie data nodig heeft, haalt deze op bij de bron. Daarmee voorkomen gebruikers het keer op keer kopiëren en opslaan van data. Veel efficiënter en duurzamer.
Deze basis – Common Ground – zal ervoor zorgen dat gemeenten sneller kunnen inspelen op de vele grote maatschappelijke uitdagingen. Denk aan de duurzaamheidstransitie, uitgaven aan de zorg, burgerparticipatie en handhaving.
Inspelen op verwachtingen van burgers
Een eenvoudiger, flexibeler en slimmere informatievoorziening aan burgers is belangrijk omdat het gemeenten in staat stelt inwoners te bedienen op een manier waaraan ze inmiddels gewend zijn geraakt.
Het gebruik van social media en e-commerce hebben ervoor gezorgd dat mensen openheid verwachten en toegang tot statusinformatie, zoals de track & trace van een pakketje. Openheid over bijvoorbeeld de aanvraag van een vergunning, een document of inzicht in de status van een bepaald proces past ook in die belevingswereld.
Uitdagingen
Steeds meer gemeenten omarmen Common Ground, maar dit betekent wel dat zij moeten inspelen op een aantal uitdagingen. De belangrijkste daarbij is dat de rol van gemeenten ten opzichte van leveranciers verandert, waarin zij als IT-opdrachtgever moeten acteren.
Gemeenten pakken hiermee de regie, zijn niet alleen opdrachtgever maar eigenaar van het digitale ecosysteem. Een barrière hierin is de uitdaging om ICT-kennis in huis te halen die nodig is voor het adviseren op en inrichten van het applicatielandschap en de IT-architectuur.
Daarnaast zit de data van gemeenten vaak ‘gevangen’ in commerciële systemen en is het lastig om bij de data te komen. Er is dus een groot belang bij het maken van de juiste keuzes om te voorkomen dat er ook in de toekomst sprake is van een lock-in.
Verder worden er een aantal eisen gesteld aan softwareontwikkeling en aan het gebruik van data over applicaties heen. Dit betekent dat samenwerking tussen afdelingen en aandachtsgebieden belangrijker is geworden.
Common Ground best practices
Hoewel de overstap naar Common Ground relatief nieuw is, zijn verschillende best practices die op dit moment al toegepast wordt bij verschillende gemeenten:
Begin met doen, start met implementeren van een nieuwe service en gebruik en test de software om feedback te krijgen van gebruikers.
Richt de infrastructuur zo in dat generieke componenten ook zo gebruikt worden en data kopiëren niet langer nodig is. Maak leveranciers duidelijk dat ze data uit één bronsysteem gebruiken en voorkom dat er 2 dezelfde systemen worden gebouwd.
Mocht data van specifieke objecten (denk aan een lantaarnpaal of afvalbak in een gemeenten) nog niet zijn ontsloten, kijk dan eens naar een objecten API om te kunnen starten met het registreren en ontsluiten van data in een standaard formaat.
Gebruik je beschikbare software uit de Common Ground Componentencatalogus, bestaande uit services en data componenten, zorg dan dat je een data component ‘as is’ gebruikt zodat je ook kan meeliften op updates die al worden gedaan.
Eerste successen bij gemeenten
Gemeenten, waaronder ook de vijftig grootste van Nederland, zitten niet ruim in de ICT-medewerkers. Dat kan leiden tot vertragingen bij de adoptie van Common Ground, maar het hoeft uiteraard niet. Nederland is een land bij uitstek waarin veel ICT-kennis voorhanden is.
Worth Systems steunt al jaren gemeenten - zoals Den Haag - met het bouwen van tools die het leven van inwoners en ambtenaren makkelijker maken. Bijvoorbeeld in de vorm van applicaties die een aanvraagproces volledig online laten afhandelen. Dit soort voorbeelden verdienen navolging. Dat is ook wat uit het recente Adviesrapport VNG realisatie Common Ground blijkt. Daarin staat nadrukkelijk dat er een interventie nodig is om van dit principe een levensvatbaar veranderprogramma te maken.
Succesvolle adoptie met beetje hulp van buitenaf
De overstap naar Common Ground is gewenst, vanuit gemeenten en door burgers, maar bij het neerleggen van die o zo belangrijke basis kunnen de lokale overheden wel wat hulp gebruiken. Kennis om het digitale ecosysteem te ontwikkelen is onvoldoende aanwezig en dat kan tot risico’s leiden, in de vorm van fouten en (te) dure implementatieprojecten.
Een beetje externe kennis en ervaring inschakelen leidt ertoe dat de ontwikkeling van infrastructuren logisch is en de hosting en het beheer in goede handen. Vervolgens kunnen gemeenten doen waar ze goed in zijn: burgers helpen bij het soepel afhandelen van bijvoorbeeld aanvragen én inzicht geven in de status van die aanvragen. Een duidelijke win-win én de start van het pad op weg naar een moderne relatie tussen gemeenten en hun burgers.
Laat je inspireren door onze ervaring bij bijvoorbeeld de gemeenten Utrecht en Den Haag en neem contact met ons op.